تورکجه میزین یازماسی, [07.08.19 05:42]
[Forwarded from درنک]
✳️✳️ دگیل/دییل یوخسا دئییل ؟ و یا دئییر، دییر ؟؟؟

 هانکیسی؟!

🔶 بو سؤز سون زامانلاردا سانال دونیاسیندا چوخلو دارتیشمالارین نه‌دنی اولوبدور،

ـچوخلاری‌نین ایدعاسینا گؤره هئچ بیر قایناق و سوزلوکده دگیل و دییل یازیلماییب و دئییل دۆزدور
بو یازی دا بو سؤزون هانسی کؤکدن یارانماسی و ان دۆزگون یازیلیشی آراشدیریلاجاقدیر؛

🔻دگیل/دییل

بیلدیییمیز کیمی « گ »و « ی » حرف‌لری چوخ راحاتجاسینا بیر-بیرلرینه چئوریله بیلیرلر
اونا گؤره ده دگیل و دییل بیر سؤزدورلر
أساس دارتیشمالار دئییل و دییل سؤزلری  اۆستونده اولور

دیلیمیزده دگیرمان/دییرمان سؤزو وار
مان ؛ نیماد/سیمگه/سمبول
دگ/دی dəg/dəy; تغییر/عوض
دییشمک ؛ عوض کردن
دئییشمک ؛ موشاجیره (یانلیش سالینماسین)

🔹 سایین ایسماعیل هادی جنابلاری دیل دنیز سؤزلویۆنده بئله یازیر:
دگیل، جومله‌لر ایچره نفی ایمی(علامتی)

- بو گون بایرام دگیل ؛ امروز عید نیست

کاشغارلی ماحمید لغات التورک دیوانیندا بئله یازیر
سؤزون اصلی (تاق+ اول) دور
آرقولار/آرغولار دئییشی‌دیر و اوغوزلار اونلاردان آلیبلار، تگول( təgül)  اولوب
تاق ؛ یوخ /نیست
اول ؛ او
تاق اول؛ او دییل (او نیست).
[دیل دنیز ـ ص؛ 442/443]
سؤزون آردیندا بئله گتیریر
◽️بوگون چئشیدلی آغیزلاردا (لهجه لرده) فرقلی اولاراق تحریف اولونموش دورومدا ایشله نمکده‌دیر

۱- دَییر ؛ تبریزده (یانلیش دیر)
۲- دَیی ؛ تبریز و باشقا شهرلر (یانلیش)
۳- دؤیۆر ؛ اردبیل، زنجان و... (یانلیش)
۴- دؤیول ؛ اورمودا (یانلیش)
۵- دئییل؛ قوشاچای (یانلیش)

یالنیز قاراداغ و بیر نئچه بؤلگه‌میزده سؤزۆن دوْغرو بیچیمی یعنی « دَییل » ایشله‌نیر
اسکی شئعرلرده و نوحه‌لرده  ایسه دَگول و دَیۆل کیمی ده یازیلماسینا شاهید اولا بیلریک.

✅ هر حالدا بو گتیردیکلریمیزین هامیسی یانلیش دیر و دییل/دگیل دۆز و دوغرو دور.

🔸نه‌دن دَییل سؤزونو دئییل کیمی دئینلر و یازانلار بو سؤزون اۆستۆنده بوقدر چوخ دایانیرلار؟
بونون یالنیز بیر نه‌دنی وار؛
ماهواره و آنادولو تورکجه‌سیندن ائتگی‌لنمک‌لریدیر.
آنادولو تۆرکجه سینده ə سسی،  یئرینی e سسینه وئردیگینه گؤره، دگیل و دییل سوزو دئییل اولاراق ایشله‌نیلیر و بو یانلیشی سایین شاهمرسی جنابلاری دا  اوز سؤزلوگونده گتیریب.
شاهمرسی جنابلاری‌نین سؤزلوگونده دئییل مصدر اولاراق : نه،
نه خیر،
نیست، آنلاملاریندا گلیبدیر
حالبوکی آلتیندا یازدیغی «دئییلمک» سؤزویله نفی اولور.
دئییلمک: گفته شدن - بیان شدن و...
 ـ دئییلمیش، دئییلن و... سؤزلری بو کؤکدن یازیلیر
[شاهمرسی سوزلوگو ص 536]
- ایندی بو شوبهه وار: سایین شاهمرسی دئین دوز اولسا
 دئییل ؛ دئ+ یل ؛ کؤکوندن یارانیر
دئ ؛ بگو
و بیزجه بو تام یانلیش دیر.

اونسوزدا اسکی سؤزلوکلریمیزدن اولان سنگلاخ(میرزا مهدی خان استرآبادی) دا
دکل (دگیل)/ dəgil; (نیست) اولاراق یازیلیر و دئگیل و دئییل دئیه بیر سوز یوخدور
[سنگلاخ ـ میرزامهدی‌خان استرآبادی،خلاصه‌عباسی:ص‌ ـ ‌‌213]

🔻سؤزون کؤکونه باخیلیرسا
دگیرمان سؤزونده، اولدوغو کیمی دگ و دی(dəg-dəy) کؤکلری دییشیمک و یوخ اولماق
(اؤز ایلکین وارلیغیندان دؤنمک) وار.
بوغدا دییشیلر(یوخ اولور) و اون un یارانیر.
هر حالدا سایین نوید موثمیر ده یازدیغی کیمی دییر سؤزو، بۆتونلوکجه یانلیشدیر و اونون آردینجا ایشله‌نیلن دئییل سؤزو،  کؤک باخیمیندان نیست آنلامیندا ایشلنمه‌یی یانلیش و آنلامی: (گفته شو) اولور.
اؤرنک اۆچون:
◽️سن دئین دئییلدی؛ حرفی که گفته بودی گفته شد
◽️سن دئین دییل دیر/دی؛ آنی نبود که میگفتی
بونلاردان قیراق
◽️دئییر: میگوید
◽️دییر: برخورد میکند (سؤزوم سنه دییر/دگیر)

❎ سؤزون سونو؛
دییل سؤزونو دئییل ایشله‌تمک سانکی دییش(عوض کن) سؤزونو دئییش(موشاجیره) سؤزویله فرقلرینی بیلمه‌دن یانلیش سالیب ایشلتمک دئمکدیر.
✍️:داود عبدی  
1396/11/4
@davud_ebdi

تورکجه میزین یازماسی, [07.08.19 05:55]
[Forwarded from كانال دانشجويان ادبيات تركى آذربايجانى]
آذربایجان یوخسا آزربایجان یازمالی ییق؟

بو سؤزجویون آنلامی اساسدا فرقلی باخیشلار وار;
بیر سیرا باخیشلار اساسدا آذر سؤزونو اود اولاراق آچیقلانیلیر و یانلیش دیر
بایقان/بایگان ; یورد آنلامی وئرسه ده، آذربایقانی اودلار یوردو دئیه نلرین باخیشی رد اولونور.
ایکینجی باخیش آتروپاتقان ین آدیندان توتولدوغو وورغولاییر، حال اسکی یورد آدلاری اینسانلار و شاهلارین آدیندان توتولماقلارینا اینانماق دوز دییل، او شاهدان اؤنجه او یوردون/داغین/چایین آدی نه ایمیش؟
اوچونجو باخیش; آذر; آدر و اوجالیق آنلامیندا اولدوغونو سؤیله ییر- اوغوز اوجالیق لاردا (اوجان دا) یورد سالماق امرینی وئریر
دؤردونجو باخیش آذ+ار+بای+قان
آس/آذ لاردان قیراق
آذ ; بخت/طالع آنلامی داشیییر
آذربایقان ; وارلی و اییی نییتلی اینسانلارین آتا یوردو،
{چهار دیدگاه درباره معنی واژه آذربایجان/ایبراهیم ساوالان}

آنجاق بو باخیشلاردان قیراق، آذ نه دن اییی و خوش نییت آچیقلانیر

ذ سسی، مورککب سس کیمی اولاق; /ی/ز/د/ سسلرینی یارالدیب، وئریر (۴ بای-۴ فصل; کتیبه های شفاهی،۸-جی جیلد، ناصرمنظوری،اندیشه نو نشریاتی)
کئچمیشلرده الیفبامیزدا تشدیدلی ی /yy سسینه بنزر بیر سس واریدی آرادان گئدیب و او سسی بلیرتمک اوچون ذ سسیندن فایدالانیریق
بو سؤزه سند و قانیت اولاراق، لغات التورک دیوانیندا گلن ذ سسلی سؤزلری گتیریریک، دیققت ائدیلسه آشاغی دا گلن اؤرنکلرده ذ سسی، z یوخ - ی سسی وئریر.
بو اؤرنکلرده، لاتینجه z" نی ذ اولاراق گؤستریریک;

۱- ااذ ("az) ;"əz قوندارما و دوزه نیلمیش هرنسنه یه دئییلر -ص; ۱۱۵

۲-آاذ ("az); یاخشی و اییی فال وورماق،
اکلک تترغی ااذ بولور
İglig tutroğı az bolur
وصیت و تاپشیریق، آزارا(مریضه) اییی لیک گتیریب، توختانج وئرر، دیوان اللغات التورک/ص; ۱۱۶

۳-اذق(az"aq): آیاق/دیوان،ص;۱۱۰

۴-اذوق(az"uq); آیوق/ص;۱۱۱
دییشیلمیش، بلیرسیز

۵-اوذق(uz"ıq); اویوق;یوخولو
اوذق ار ; یوخولو کیشی /ص;۱۱۶

۶-اذوق(ız"uq); ایی و قوتلو- اؤزگور بوراخیلان (نذر اولونان) حئیوانا دا دئییلر،/دیوان;ص;۱۱۵

۷-اذق (ız"uq); اوجا،
اذق تاق ; اوجا داغ/ص;۱۱۵

۸-اذقلادی (az"aqladı); آیاقلادی
اول اونی اذقلادی ; او اونو آیاقلادی
- آیاقلاماق ; az"aqlamaq / دیوان -ص;۲۰۴

۹- آذغ (az"ığ) ; آیی ;خوش
اقچی نجا ال بلسا، آذغ اونجا یول بلیر
آوچو/اووچو/ هرنه قدر آولاماق و حیله یولو بیلسه، آزیغ(آیی) دا اوقدر قاچاق یولو بیلیر/ دیوان اللغات التورک; کاشغارلی ماحمید-ص; ۱۰۹/

۱۰-آذغ (az"ığ) ; آییق/هوشیار
اسرک آذغ ; آییق کئفلی /ص: ۱۰۹

۱۱-اذوغ (uz"uğ); آییق
اذوغ کونکول لوک ار
Uz"uğ köngküllüg ər
اوره یی آچیق و آیدین کیشی

۱۲- آذیغلیغ تاغ (az"ığlığ tağ); آیی سی چوخ اولان داغ/ص;۱۴۳

۱۳-آذلدی(az"ıldı) ; آییلدی
اسرک آذلدی;کئفلی آییلدی/ص;۱۶۲

۱۴-آذلماق(az"ılmaq); آییلماق /دیوان ص;۱۶۲

۱۵- اذو(az"u);اویو/ یوخو/ص;۱۰۰

- دیققت ائدک بونلارین هامیسیندا ذ سسی /z یوخ/ ی و موشدد yy سسی وئریر،
حالبوکی دیوان دا z سسی وئرن سسلی لر ز لا یازیلیبلار
Azıldı ; آزیلدی
یولدان آزیلدی
و....
بونلاردان قیراق،
ذ سسی، مورککب سس اولاراق /ز-ی-د(ت) / سسلرینی یئتیریر
بیگ و بگ(بی)، اسکی قایناقلاردا گ اولمادیغیندان آسیلی بیک و بک (اینگیلیزجه big اولوب- بؤیوک) خان
تورکمن لر بای ایشله دیرلر
بایرام / دیوان اللغات دا بیرام /بیرم
خمسه تورکجه سینده بئی+رام

بذرم ; دیلخوشلوق-سئوینج
باخین بیرم و بذرم سؤزلرینه
(ذ ---> ی)
قذوق ; قویو-چاه
قذروق ; قدروق/قویروق;دم
( ذ ---> د ---> ی)
بذوک (بویوک; بزرگ)
گونبذ ; گنبد (ذ ---> د)
بذ قالاسی (بی قالاسی)

بذ- بد- بی- بای- بئ- بئیگ- بگ- بیک- بک

اسکی تورکجه میزده، ی سسی ذ اولاراق یازیلارمیش (مشدد حالدا)
آذ; ایی بخت- گؤزل نییت (آی اولوب)

شاذ (تاپیلمایان-نادیر) شای اولوب

باذ (بذ ; بی) بای/
گونبذ / گونبد
(ناصیرمنظوری- شفاهی کتیبه لر، ۸-جی جیلد- ۴بای،۴فصل کیتابی)

آداق ; اوشاغین ایلک آددیمی
(آیاق و آذاق)
آداق-آداق ; یاواش-یاواش
آداق دورماق ; اوشاغین ایلک آیاقلانماسی
آداقلیق ; اوزوم و مؤو آغاجلارینین بوداقلاری آلتینا قویولان آغاجلار
آداق یئریمک ; اوشاغین ایلک آددیمی
آداک/آداق/آیاق
(فرهنگ تورکی-فارسی شاهمرسی/نشر اختر- ص;۵۸)

بو اؤرنکلری گتیردیکدن سونرا، سانیرام ذ سسی نین نه اولدوغونو بیلیب و داها بو اسکی و باستانی سسی، آذربایجان سؤزونده، آزربایجان کیمی یازماییب و ذ سسینی قوربان وئرمه ریک,
چون آذربایجان- آذر; اود لا ایلگیسی یوخ و آنلامی (اییی و خوش نییتلی اینسانلار یوردودور)

داود عبدی
1397,3,20

@adabiat_turki

تورکجه میزین یازماسی, [07.08.19 06:04]
منجه بۇگون‌ ذ ،حرفی عربجه ساییلر
وه آز ،آس دئمکدیر آراس،ارس،یا
آراز ،ترسه سی آز+ ار
آز+ار+بای+جان
سنه قۇربان
جان آزربایجآن
فارسلار کیمی آذربایجان یازیب اؤزوموزو یازیمیزی اوْنلارا بنزتمک
دۆز دئییل
آز،آس، دۆزدور
آزربایجان یازاندا دوْستلار شاد
اوْلور دۆشمن یانیر
azərbaycan=  آزربایجان
ز،z,ایله ائشیتدیر
آزربایجان بیزیم یازیمیز
آذربایجان اؤزگه یازیسی
ذ،بۇ گون بیزیم دئییل
بۇ سؤز ،از،آز
ازنا ،شیراز سؤزونده ده واردیر
آز +=ازنا اوْلوبدور
شیر+ آز =شیراز
آز ،سۆزگجدن گئچمیش
صاف تمیز ،دۇرو
هر نیین آزی گؤزل اوْلار
آز یئ همیشه یئ

تورکجه میزین یازماسی, [07.08.19 06:29]
تۆرکجه میزی عرب الیفباسی ایله یازاندا بیر مۆشکول له اۆز اۆزه گلیریک
دیری   dəyəri
دیری   diri
مۆستقیل əحرفی اوْلمادیغینا گؤره
منجه ا،دن سوْنرا یۇموشاق ڲ ،یازمالیییق
دڲمک،دڲر،
دڲری=dəyəri
دیری=diri
یازاق

تورکجه میزین یازماسی, [09.08.19 22:38]
اوْخویالیم،اؤیرَنلَیم
حاضیرلایان:سوسن خانیم  نواده رضی

چيزگی:خط
 
جیٛزغی:خراش

دڲيشگَن:مۆتغيٚییر

دۇراقساما:سكته ائتمک

ديشلاماق:طرد ائتمک

چؤزومله مه:آنالیز

چاغداش:مۆعاصیر،هم عصر

ده‌ییش-توقوش:مۆبادیله

ساواش ::::جنگ،مۆحاریبه

چئشیت:نوع

چئوره:
..
:مۆحیط

قارشیلیغیندا:مۆقبیلینده ،

باش‌وۇرو:موراجیعه
گؤزلمچی:مۆشاهده ائدن

ایرَلیجی:مترقی

اَڲمج:قوس

اڲیلیم:تمایل،مئیل

اڲیلیملی :متمایل

اڲینتی :خمیده لیک،

گؤرگو:آداب معاشرت،ادب

چابا:سعیٚ

کؤکلشیک:کلاسیک

سوْرو :سوال

اینجه‌له مه:تحقیق و تفححوص

دار:تنگ،محدود

داریسقال:چوْخ تنگ،چوْخ دار

داریشیق(داراشیق):تنگ یئر،

داردا قالماق:دۆشوارلیق وه تنگدستلیک

داریشماق:بیر یئره ییٛغیشماق ایزدیحام ائله مک

دارا قیسناماق:تنگنادا قرار وئرمک
دۆزنله ین ائل سئون،ت

تورکجه میزین یازماسی, [10.08.19 15:17]
müddət demə
sürə de
neçə müddətdir özgə dilində yazırsan
bir müddətdə öz ana dilində yaz
neçə sürədir özgə dilində yazırsan
bir sürədə öz ana dilində yaz

مۆددت دئمه
سوره ده
نئچه مۆددتدیر اؤزگه دیلینده یازیرسان
بیر سوره ده اؤز آنا دیلین ده یاز

ئئچه سۆره دیر اوزگه دیلینده یازیرسان
بیر سۆره ده اوؤز آنا دیلینده یاز

 


✅آتالار_سوزو✅

🔹آجیق گلر گؤز قارالار،  آجیق گئدر اۆز قارالار

🔸آرتیق تاماح داش یارار،  داش قاییدار باش یارار

🔹یاخشی گۆنده یار یاخشیدیر، یامان گۆنده یئتیش قارداش

🔸یۆز اؤلچ،  بیر بیچ

🔹گوز گؤرمک اۆچوندور،  کؤنول سئومک اۆچون!

 


✅ایمتییازین تورکجه قارشیلیغی ✅

اوْیناماقدا ایمتییاز آلمآق  (point) ::: خال - xal

ایمتییاز ( privilege) :::: آیریجالیق - ayrıcalıq

 

✅دئمه بعضی دئگینن بیرنئچه ✅

بعضی : بیرنئچه - birneçə

(بیرنئچه آداملاری گؤردوم دئییرتلَشیردیلر)

بیرنئچه سؤزجوگو بیر سوزجوک اوْلدوغو اۆچون بیرلیکده وه یاپیشیقلی یازیلمالیدیر
یازان ،ائل بیر بڲ

تورکجه میزین یازماسی, [12.08.19 08:33]
[Forwarded from ائل سئون تانری سئون elseven]
درنک ،درنڲی یازاق
درنه یی یانلیش یازیلمادیر
مۆستقیل ،ی،حرفی اوْلمادیغینا گؤره یۇموشاق ڲ ایله یازیریق تۆرکییه کیمی
dernek ,derneği
dərnək,dərnəği
درنه یی، یازاندا
ایکی آنلام داشی'ییر
در+نه یی
گلمک ،گلمڲیم ،
گلمه ییم یازمایاق
گلمه ییم سؤزونون باشقا آنلامی واردیر
دئییرسن گلمه ییم
آمما منیم گلمڲیم یاخشیدیر

تورکجه میزین یازماسی, [12.08.19 14:25]
آنا سۆتو حارامین اولسون، آنا ديلی بیلمه ین

ديل  نه دئمکدیر：

ديل ،جان
ديل  ،قان
ديل  ،شرف دئمکدیر
ديل ،نفس
ديل،غئيرت
ديل  ،کیملیک دئمکدیر ❤️
ديل ،کؤلتور  دئمکدیر
ديل  ،عيززت
ديل  ،ائعتیبار
ديل  ،حيثیيت دئمکدیر ❤️
ديل ،ناموس
ديل  ،آتا آنا
ديل  ،باجی قارداش دئمکدیر ❤️
ديل  ،ائو اۇشاق ،ائو اوْجاق دئمکدیر ❤️
ديل  ،وارليق
ديل ،اؤرک
ديل  ،مدنيیت
ديل  ،شۆعۇر
ديل  ،وۆقار
ديل  ،توپراق
ديل  ،شاه دامار
ديل  ،ساغليق
ديل  ،ائل دئمکدیر
دیل «ب » دئمکدیر
ديل  ،هر نمنه. دئمکدیر ❤️❤️❤️
لاپ دۆزو دیل اوْخول دئمکدیر
اوْخولسوز دیل ،دیل دئییل
یوْللایان دمیرخان بڲ

تورکجه میزین یازماسی, [13.08.19 10:15]
[Forwarded from YAZ]
اورمو بلدیه‌سینده دیل دارتیشماسینا دایر:
آشینا-آشینا چیخدی اوجاق باشینا
Aşına-aşına çıxdı ocaq başına
https://t.me/yaznashr/1602

امام علی(ع): اذ دخلتم بقومٍ اَدِّبوا بآدابهم
بیر اجتماعا وارد اولاندا اورانین دبلری ایله داورانین
من اداری ایشلریمدن آسیلی اولاراق 2 ایل سویوق بولاقدا قالمیشام. من قالدیغیم ایللر اورانین اهالیسی %90 کوردلشمیشدیلر. بو مدتده من کورد دیلین اؤیرندیم و هله ده چوخ سؤزلرین دانیشانماسام دا دوشونورم.
فلان آغا ادعا ائدیر 60 ایلدیر اورمودا یاشاییر آنجاق تورکجه بیلمیر. بونون ایکی آنلامی وار:
1- بو آدام او قدر گای و مایماقدیر کی بو اوزون زماندا بو ساده¬لیکده دیلی اؤیرنمه¬ییبدیر.
2- بو آدام او قدر سوی¬پرست و اؤزگه¬لره خور باخاندیر کی بو دیلی اؤیرنمگه لایق گؤرمه¬ییبدیر.
هر ایکی حالدا ایراد بو شخصین اؤزونده¬دیر. بو شهرده و بو شهرین دیلینده ایراد یوخدور.
هر ایکی حالدا بو آدام و بونا تای آداملارین شهر شوراسیندا اولماق صلاحیتلری یوخدور.
ـگئتسین آدام اولسون آداملارا قاریشسینـ

تورکجه میزین یازماسی, [13.08.19 10:35]
دۆز یازاق دۆز دانیشاق

Bezmək - بئزمک
بئزمک: ناراحات اوْلماق،تنگه گلمک
Bezdirmək - بئزدیرمک
بئزدیرمک: مۆتنففیر
Bezək - بئزک
بئزک: آرایش، زینت
Bezəmək - بئزه مک
بئزه مک: آراییش ائله مک، زینت وئرمک

آچیقلاماق; خوْراسان  تۆرکلری  "Bəzək" و "Bəzəmək"
Sevmək - سئومک
سئومک:
Söymək - سؤیمک
سؤیمک: یامان دئمک
Soymaq - سویماق
سویماق: دریدن آییرماق
Qoymaq - قویماق
قویماق: یئترماق ،ایزین وئرمک‌.
Qaymaq - قایماق
قایماق: سۆتون اۆزو..
Qıymaq - قییماق
قییماق: پارچا پارچا ائتمک‌، اتی قییما قییما ائتمک‌...
Qıyaq - قییاق
 قییاق: قیاق - اوْت آدیدیر
Qıyıq - قیٛییق
قیٛییق:  ...
Qurt - قورت
قورت:قۇرد
Qurd - Qurdaq - قورد - قورداق
قورد - قورداق: -آغاج قۇردو،
 : تورکجه معده قۇردونا "سوغولجان" دئییرلر

Od - اود
اود: آتش
Ot - اوت
اوت: مال یئملری
Odun - اودون
اودون:
Duz - دوز
دوز:
Düz - دوز
دۆز:  مۆستقیم
Qol - قول
قول:
Qul - قول
قول: بنده، نوکر


✍️ شیروانلی حسن

تورکجه میزین یازماسی, [13.08.19 14:26]
Qurban Adı Gələndə...
Kəsilmiş Dilim
Parçalanmış Elim
Pıçaqlanmış Kimliyim
Yadıma Düşür
Bir kimsənin Qarnının Toxluğuna
Nə Dilimi
Nə Elimi
Nə kimliyimi Qurban Vermək İstəmirəm!!
Bu Mənim Haqqım.

قوربان آدی گلنده...
کسیلمیش دیلیم
پارچالانمؽش ائلیم
پیٛچاقلانمؽش کیملیڲیم
یادؽمادۆشۆر!
بیر کیمسه نین  قارنؽنؽن توْخلۇغۇنا
نه دیلیمی
نه ائلیمی
 نه کیملیڲیمی قۇربان وئرمک  ایسته میرم !!
بۇ منیم حاققؽم
تۆرک دیلی اؤیرتیمی کانالیندان

تورکجه میزین یازماسی, [14.08.19 13:45]
[ Video ]
گؤزل بیر کیلیب قوْلاق آسین چوْخ دڲرلی سوزلردیر

آمما شئعیر باش آیاق فارس وه عرب قایداسیندادیر
بۆتون سؤزلر باش آیاق عرب وه فارس سؤزودور
ائله بیل بۇ شئعیر هئچ تۆرک قایدالارینا اۇیمامیشدیر
ایشلنن سؤزلر
دۆنیا ،عجیب ،محببت،سعادت
جینایت ،عدالت،
(میصرع،جاواب)
اینسان ،بلا،مۆصیبت،
شیکایت،صاحیب،
عدالت صاحیبی
( وختی عیبادتده شهید اوْلدو)
قالیب ،فارسجادیر
قانون ( یۇنان سؤزو) ،شهادت ،منییت
قییمت ،کفن،نئعمت ،رقابت
خجالت،اڲر،شئیطان
تکببۆر ،قییامت ،شفاعت ،مزممت
باخ،تمامی نئعمتی دۆنیا(فارس قالیبی)
یایین (ابری) فارسجا
وه ان سوْنوندا گؤزل اوْلور
ائلشن دئیه اؤز کیملیڲین بیلدیریر
یاشاسین ائلشن بڲ

تورکجه میزین یازماسی, [14.08.19 16:33]
سۇبای (عسگر•سرباز )  :بیز نییه ساواشیریق
باش آغا:توْپراغیمیزا گؤره
 سۇبای (عسگر•سرباز ):دئمک بۇ توْپراق بیزیمدیر

باش آغا:بلی
سۇبای (عسگر•  سرباز):بس نییه بیزیم آنا دیلیمیزده یازما حاققیمیز یوْخدور
باش آغا: داریخما چوْخ یاخیندا اوْلاجاقدیر

تورکجه میزین یازماسی, [15.08.19 08:46]
(سالام)سایغیلار،
اسنلر
(کیتاب )بۆکو،بیتیک
(فریاد)اۇجا سس، قیٛشقیریق،چیٛغیرتی
(علاقه نۆمره سی)،ایلگی یوْلو ،باغلانتی یوْلو
(مرکز)اوْرتا،اوْتاق
(سفاریش)تاپشیریق
(تخفیف)ائندیریم ،
ایندیریم

تورکجه میزین یازماسی, [17.08.19 13:27]
اۇلو تانری نین آدی ایله
بیز تۆرک ائلی اوْلاراق دردیمیز ندیر
دردیمیز چؤرکمی؟
دردیمیز دیل می؟
ندن شئعیر یازیریق؟
ندن قوْپوز چالیریق؟
ندن شاعیرلریمیزه بؤیوکله مه تؤرَنی تۇتوروق؟
بیلیرسینیز می ؟
تاریخده ائللره چؤرک وئریب ده هر نییمیزی، دیلیمیزی کۆلتوروموزو،دینیمیزی،  آلانلاری گؤردوک،
دئمک بیزیم دردیمیز چؤرک دئییلمیش
دردیمیز دیلیمیزه ادبییاتیمیزا قۇللوق ائتمکدیر،
دردیمیز عدالتی ساغلاماقدیر

دئییرم دیلداشیم ایملا قایدالارینی نظرده آلاق،
دئییرم آنا دیلیمیزده یازاق
دئییرم آنا دیلیمیزی دوْغرو دۆزگون یازاق
دئییرم اتک یازیلاری تۆرکجه یازاق
دئییرم بۇ آللاهدان ان بؤیوک پایدیر،
آللاه وئرَنی گرکدیر قۇرویاق
سیزجه
نه سؤیله سه یاخشیدیر؟
دئییر،ایندی من اؤزومو دارا آسام سیز راضی اوْلارسینیزمی؟
بیزیم  دردیمیز
تۆرکجه بیلمه ینلره فارسجا یازیب آنلاتماق دئییل
بیزیم دردیمیز تۆرکجه میزی گۆجلندیرمکدیر
یوْخسا تانری وئرن بۇ قؤتسال پای ،آنا دیلیمیز ،تۆرکجه میز اۇنودولاجاقدیر
ائل سئون

تورکجه میزین یازماسی, [18.08.19 11:25]
[ Photo ]
صفرین تورکجه سی قوف اولور ✅

صفر : قوْف - qof

قوْوماق کوکوندن

تورکجه میزین یازماسی, [18.08.19 12:14]
صیٛفیر، یازاق
فارس وه عرب قایداسی ایله یازمایاق
دۇرغو ان گؤزل سؤزجوکدور
دۇرغو (صیٛفیر)
دۇرماق،سؤزوندندیر
دۇرغون ،(ساکین )

تورکجه میزین یازماسی, [18.08.19 12:39]
🔴تۆرک دیلینده اینانیلماز سؤزجوکلر
 "چیخدیم"فئعلی
کوْنکوردان چیخدیم (قبول اوْلدوم)
پیلله دن چیخدیم (یۇخاری گتمک)
حئسابیندان چیخدیم (کسر ائله دیم)
ایداره دن چیخدیم (خاریج  اوْلدوم)
سالدیم چیخدم (اوْتوردوم فیکیرلشدیم)
بئکارچیلیغا چیخدیم (تعطیل اوْلدوم)

ایلکین سیندیریملر(گوارش ) تورﮐجه میزده  "د"حرفی ایله
تۆرکجه ،فارسجا
ﺩﯾﻞ‏ (ﺯﺑﺎﻥ‏)
ﺩوْﺩﺍﻕ‏ (ﻟﺐ‏)
ﺩﺍﻣﺎﻕ‏ (ﮐﺎﻡ‏)
ﺩﯾﺶ‏ (ﺩﻧﺪﺍﻥ‏)
ﺩﯾﻤﺪﯾﮏ‏ (ﻣﻨﻘﺎﺭ‏)

بدندن ائشیگه چیٛخان اۆیه لر "ﻕ" حرفی ایله
ﻗﯿﭻ‏ (ﭘﺎ‏)
ﻗﻮﻝ‏ (ﺩﺳﺖ‏)
ﻗﺎﻧﺎﺩت (ﺑﺎﻝ‏)
ﻗۇﯾﺮﻭﻕ‏ (ﺩﻡ‏)
ﻗﺎﺭیٛن(ﺷﮑﻢ‏)
ﻗۇﻻﻕ‏ (ﮔﻮﺵ‏)

گؤز اۆیه لری "گ" حرفی ایله
گؤﺯ‏ (ﭼﺸﻢ‏)
قاش (ﺍﺑﺮﻭ‏)
ﮔﯿﻠﻪ‏ (ﻋﻨﺒﯿﻪ‏)
کیپریک (ﻣﮋﻩ‏)

باشدان بئله دک "ﺏ"حرفی ایله
تۆرکجه فارسجا
ﺑﺎﺵ‏ (ﺳﺮ‏)
ﺑوْﯾﻨﻮﺯ‏ (ﺷﺎﺥ‏)
ﺑوْﯾﻮﻥ‏ (ﮔﺮﺩﻥ‏)
ﺑﺌﻞ‏ (ﮐﻤﺮ‏)
ﺑۇﺧﻮﻥ‏ (ﭘﺸﺖ‏)
ﺑؤﺭﮎ‏ (ﻗﻠﻮﻩ‏)
ﺑﺎﺭﺳﺎﻕ‏ (ﺭﻭﺩﻩ‏)

یاشاسین منیم گوجلو آنا دیلیم♥️
اصلی نۆسخه (ایلکین اؤرنک)تۆرکجه اوْلمالیدیر
سوْنرا کیم ایسته سه آیری دیله چئویره بیلر
ایلکین اؤرنڲی اؤز دیلینده اوْلمایان شاعیر،یازار آنا دیلینه قۇللوق ائده بیلمه ییبدیر


توْپراقدان ، پای اولماز
@azadlig_az
گاش یانلیش یازیلمآسیدیر
قاش دۆزدور

تورکجه میزین یازماسی, [18.08.19 14:31]
#دوزیازاق_دوزاوخویاق
---------------
✅doldurmaq دوْلدوُرماق
❌پوْر ائله مک

✅unutmaq اوُنوُتماق
❌ فراموش ائله مک

 qullanmaq قوُللانماق
❌ ایستیفاده ائله مک

✅ölçmek اۆلچمک
❌اندازه توتماق

inanmaq اینانماق
❌باور ائله مک

✅güvenmek گۆونمک
❌ائعتیماد ائله مک

✅oynamaq اوْیناماق
❌باز ائله مک
 
✅hazırlamaq حاضیرلاماق
❌تهییه ائله مک

✅başlamaq باشلاماق
❌شۆرۇع ائله مک

Saxlamaq ساخلاماق
❌ حیفظ ائله مک

✅qatılmaq قاتیلماق
❌شیرکت ائله مک

✅darıxmaq داریخماق
❌دلتنگ اولماق

✅kırıxmaq کیریخماق
❌ایشتباه ائله مک

✅qorumaq قوْروُماق
❌موحافیظت ائله مک

boyamaq بوْیاماق
❌رنگله مک

تورکجه میزین یازماسی, [19.08.19 12:22]
[ Video ]
آتالار سؤزو  atala sözü
ایکی دۆشون بیر دانیٛش
iki düşün bir danış
زحمتسیز رحمت اوْلماز
zəhmətsiz rəhmət olmaz
(ایشله مه ین دیشله یه بیلمز)
اۇشاق سؤزو ساه سؤزو
uşaq sözü sah söz

آنا دیلیمیزده یازاق
آنا دیلیمیزی دوْغرو دۆزگون یازاق

تورکجه میزین یازماسی, [20.08.19 11:49]
[Forwarded from دیل اۏجاغی]
🔥 dil ocağı  دیل اۏجاغی
📝 دیل بیلیمی
#تۆرکجه_نین_قۇرال_لاری
#سۏرغو_سؤزجوکلری_ایسه_اکلری

«تۆرکجه'ده سۏرو سؤیلم'ی جۆرله'مک »
تۆرکجه'ده سۏروسال سؤیلم دۆزلتمه'یه ایکی دۇروم وار :
۱− باغیمسیز سۏرو سؤزجوک'لری ایله :
هاچان ، ندن ، نجۆر، نه'یه ، هارا ، هارادان ، کیم ، نه ، هانی ، هانسی ،هانسی'سی، هارادا ، ...  
بۇ سؤزجوک'لر ، یۆکلنج ایسه بلیرتج'لرین یانیت'ینی ایسته'ین سۏرغو سؤزجوک'لری دیرلر .
بۇنلارلا سۏرولان سؤزون یانیت'یندا ، چاغ ، دۇروم ، یئر ، منلیک ، نئجه'لیک ، نسه'نه ، ... گلیر .
۲− «میْ / مۇ / می/ مۆ» سۏن اک'ی :
بۇ اک بیر ایشین اۏلوب − اۏلماماسینی سۏرماق اۆچون ایشله'نر .
یاغمۇر یاغیرمی ؟
آنجاق بۇ اک'ین تکجه بئله یالینج ایشلم'ی یۏخدور . «میْ/مۇ/می/مۆ» اک'ی ، بیر سۏرو تۆملجی جۆرله'مک ده ، چۏخ گئنیش ایشلم یاپیر .
بئله  دئمک ، سۏرولان تۆملج ده ، وۇرغو هانسی سؤزجوگون اۆستونده اۏلسا ، بۇ سۏرغو اک'ی ده اۏنا یاپیشاجاق'دیر .
اؤرنک :
الیف − آتیلا بۇ گۆن اؤیله'دن سۏنرا چارشی'یا گئده'جک دیرمی ؟
ب− آتیلا بۇ گۆن اؤیله'دن سۏنرا چارشی'یامی گئده'جک دیر ؟
ج− آتیلا بۇ گۆن اؤیله'دن سۏنرامی چارشی یا گئده'جک دیر ؟
چ− آتیلا بۇ گۆن اؤیله'دن می سۏنرا چارشی یا گئده"جک دیر ؟
د− آتیلا بۇ گۆن مۆ اؤیله'دن سۏنرا چارشی یا گئده'جک دیر ؟
ق− آتیلا'می بۇ گۆن اؤیله'دن سۏنرا چارشی یا گئده'جک دیر ؟
اۆست'ده کی اؤرنک'ده گؤردویونوز سۏرو تۆملج'لر ، تۆرکجه'دن باشقا دیل'لرده بئله گئنیش ، دۆزگون، ایشلَولی ، اینجه  دۇرومدا اۏلانمازلار .
بۇ گؤزل قۇرال ، یالنیز تۆرک'لرین دیلینده واردیر .
اؤرنک'ده کی سۏرو سؤزلم'ینده ، سۏرونون نه ایسته'دیگی  لاپ دۆزگون بللی'دیر .
اۏیسا تۆرکجه ، دۆنیانین ان قۇرالسال دیل تانیلدیغی ، بۏشونا دگیل .

🔐 سؤزلوک (لغتنامه)
دیل بیلمی : علم زبان ، زبانشناسی
قۇرال : قاعده
سؤزجوک : کلمه
سۏرو سؤیلمی : جمله ی سؤالی
دۇروم : شرایط
باغیمسیز : مستقل
یۆکلَنج : صفت
بلیرتَج : قید ، ظرف
یانیت : جواب
سۏرماق : سؤال کردن
چاغ : زمان
اک : وند
یالینج : ساده
ایشلم : کاربرد
تۆملَج : جمله
وۇرغو : تأکید
اؤیله : ظهر ، نهار ، نیمروز
اؤرنک : مثال
اینجه : ظریف
قۇرالسال : قاعده مند
✍️ یاشار ائلچی خان
@dilocaqi

تورکجه میزین یازماسی, [20.08.19 11:54]
تۆرکجه ،فارسجا
تۆملج ،جۆمله
یالینج ،ساده
یۆکلنج ،صفت

تورکجه میزین یازماسی, [20.08.19 21:54]
آنا دیلیمیزی قورویاق🌹🌹🌹
فارسجا                 تۆرکجه
کیف           »»       چانتا
برکه.          »»        قوْبا
آشبازخانا آویزی»»آسمالیق
آویز.          »»         آسغی
رخت آویز »»         پالتار آسغی سی
روبرو.       »»         قانشار
نی             »»         قارغی،قامیش،قمیش
کیسه.       »»         توْربا
هاون.       »»          دیبکdibək
هاون دسته سی»»دیبک داشی
کشک.       »»          قۇروت
شاخه.      »»           بۇداق
ملاغه.      »»           چؤمچه
پیتی.       »»           بارداق
صافی.     »»           سۆزگج
سقف.      »»           تاوان
کف.         »»            تابان
لبنیات.    »»           آغارتی
جو.         »»            آرپا
برابر،مساوی»»      آربا
کاکل.      »»            تئل،جیغا
مقاومت. »»           دیر…نیش
تبر.          »»           بالتا
تیر.         »»            دیرَک
تیر ِ کمان »»          اوْخ
پرچم.      »»          بایراق
مشروب.  »»          چاخیر
حلاج.      »»          آتیجی
رقیق.      »»           دۇرو
غلیظ.      »»          قوْی qoy
غار.         »»   کؤهول،کاها،ماغارا
شمال.     »»           قوزئی
جنوب.    »»        گونئی
شرق.      »»    دوْغو،گۆن دوغان
غرب.      »»    باتی،گون باتان
صخره.   »»     قایا
قوجا آرواد»»    قاری
نوزاد.      »»      کؤرپه
لوبیا.       »»      ماش
بوسه.     »»      اؤپوش
گونه.      »»      یاناق،یایاق،بنیز
رد.          »»      ایز
خط.       »»      جیزگی
خراش.   »»      جیٛزیق
بربری.    »»      کؤکه،ال چؤرَگی
زنگار.     »»      پاخیر
زنگ آهن»»       پاس
لکنت زبان »»   پلتکpəltək
کمین.    »»       پۇسغو
حمله.    »»        آخین ،یۆرۆ
زندان.   »»        دوْستاق،دۇتساق
موسیقی»»      چالغی
آهنگ.    »»       هاوا
راه راه.  »»       زوْلاقلی
چشمه.  »»       بۇلاق،پیٛنار
محبت.  »»       سئوگی
خون گرم»»     ایستی قانلی
تفت      »»       پؤرتلتمک
نرده.     »»        چَپَر
گله.       »»       سۆرو
نژاد.      »»      سوْی
رنگ.     »»       بوْیا،بوْیاق
درشت. »»       ایری
خوانا.   »»       اوخوناقلی
نارسایی»»      چاتیشمازلیق
احترام.  »»     حؤرمت،سایغی

اوز دیلیمیزی دانیشیب دیریلتمه سینه اۇتانمایاق

تورکجه میزین یازماسی, [23.08.19 07:21]
@anadilimizinyazmasi
قاچاق نبی
 

دۇر! قفس قاپيسين بير آچاق نبی             بۇ سیٛبنيق قانادلا بير اۇچاق  نبی

آی قوچاق نبی

 

قازامات ايستی دير ياتا  بيلميسن                آنالار   بئشيڲين  آتا  بيلميسن


اؤز آتا يۇردونو ، آتا    بيلميسن                غئيرتين قۇربانی آي قوچاق نبی


آي قوچاق نبی


اوْن بئش ايل گَاویٛریٛن ظۆلمونه دؤزدون       
اوْ نقشه چکديکجه نقشه سين پوْزدون


شيمدي  کي  اوْبادان  ائلدن  ال   اۆزدون        
غم  يوکون  چاتميشام دۇر قوچاق نبي

 

آی قوچاق نبی


دؤرت بير دؤوره ميزي سالداتلار آلدی          
قلعه لر اۇجالدی قارانليق سالدی


زيندانين ایٛشيقسيز گونشسيز    قالدی       
هۆممتين  اۇجادير ،دام آلچاق نبي

 

آی قوْچاق نبی

تورکجه میزین یازماسی, [24.08.19 06:16]
[ Photo ]
پرنس وه پرنسیس سؤزجوڲونون قارشیلیغی ✅

پرنس : تیگین - tiğin ( گوک‌تورکلر ایشلدیگی سوزجوکدور - اصلی کلمه)
𐱅𐰃𐰏'𐰃𐰤
 خان‌اوغلو - xanoğlu
𐰴𐱈𐰀𐰣𐰐𐰏'𐰞𐰆
پرنسیس : خان‌قیزی - xanqızı
𐰴𐱈𐰀𐰣𐰶𐰂𐰔𐰂
☪️« بیلسای»☪️
@turk_sozcukler
ایلکین سؤز(اصلی کلمه)
بۇ کلمه ایندی ائل آراسیندا ایشلنیر
آمما بۇ قیٛلیقدا ایشلنیر
خآن اوْغلان
خانیٛم قیٛز

تورکجه میزین یازماسی, [25.08.19 17:13]
[ Photo ]
ریاضی سؤزجۆکلرینین تۆرکجه قارشیت آنلاملاری

+ Artı  آرتی : به اضاف
_ əksi اکسی : منفی
 Çarpı چارپی : ضرب  X
Eşit ائشیت  =  مساوی
÷ Bölü  بؤلۆ : تقسیم
% Yüzdə  یۆزده : درصد

تورکجه میزین یازماسی, [25.08.19 17:13]
#دوزیازاق_دوزاوخویاق
---------------
✅doldurmaq دوْلدوُرماق
❌پر ائله مک

✅unutmaq اوُنوُتماق
❌ فراموش ائله مک

 qullanmaq قوُللانماق
❌ استفاده ائله مک

✅ölçmek اۆلچمک
❌اندازه توتماق

inanmaq اینانماق
❌باور ائله مک

✅güvenmek گۆونمک
❌اعتماد ائله مک

✅oynamaq اوْیناماق
❌باز ائله مک
 
✅hazırlamaq حاضیرلاماق
❌تهیه ائله مک

✅başlamaq باشلاماق
❌شروع ائله مک

Saxlamaq ساخلاماق
❌ حیفظ ائله مک

✅qatılmaq قاتیلماق
❌شیرکت ائله مک

✅darıxmaq داریخماق
❌دلتنگ اولماق

✅kırıxmaq کیریخماق
❌ایشتباه ائله مک

✅qorumaq قوْروُماق
❌موحافیظت ائله مک

boyamaq بوْیاماق
❌رنگله مک

تورکجه میزین یازماسی, [25.08.19 17:13]
تۆرکجه،   فارسجا
آپاریجی: مجری، رهبر، جلو دار
آتماجا: کنایه، بیان دو پهلو
آتماق: انداختن،پرتاب کردن، طرد کردن
آتیشما: درگیری، منازعه، مشاجره
آجی: تلخ
آجیتما: خمیر ترش، خمیرمایه
آجیق: قهر، خشم، غضب
آجیشماق: سوزش داشتن، شدن گرفتن درد
آچیق: باز، گشاده
آخار: جاری، روان
آختارما: جستجو کردن، پژوهش کردن
آخساق: لنگ، چلاق
آخشام: عصر، غروب، سر شب
آدا: جزیره
آداخلی: نامزد
آدلیم: سرشناس، معروف
آرا: فاصله، بین، وسط
آراشدیرما: بررسی،تحقیق، جستجو
آران: جلگه، دشت، زمین پست
آرپا: جو
آرتان: افزاینده، افزایش یابنده
آرخ: جوی آب، نهر، خندق
آرخا: پشت، عقب، حامی
آرخایین: خاطر جمع، مطمئن
آرغاج: پود(تار و پود)
آریق: لاغر، نحیف
آز: کم، اندک
آزماق: منحرف شدن، گمراه شدن
آسقی: آویزه
آغری: درد، رنج
آغلار: گریان
آلقیش: تشویق، درود، تحسین
آنلاق: فهم، شعور
آیاز: باد خنک سحرگاهی

تورکجه میزین یازماسی, [28.08.19 10:06]
یازار (قلم )
یاراقدیر(سیلاحدیر) ،فیشنگدیر ،
الده قلم واردیرسا
آنا دیلیمیزه یازاق
پایلاشاق
اؤزگه دیلده یازیب اؤزگه دیله آلیشمایاق
اؤز دیلیمیزده یازیب اؤز دیلیمیزه آلیشاق
یوْخسا اؤزگه دیلین اوْدو آلاوی
اؤزوموزو دئییل ائلیمیزی یاندیریب کۆل ائده جکدیر
ائل،س

تورکجه میزین یازماسی, [30.08.19 18:49]
نیظامی سؤزلر تۆرک دیلینده
فارسجا،عربجه ،،،،،تۆرکجه
حفاظت اطلاعات: یومدار. یومقال.
حمله : باسقین.
حملة برق آسا : شیغاما.
حملة شبانه: باسیق. چاپقین.
خبردار: شاخلان (فرمان نظامی).
خشاب: قاشاب. ساداق.
خلبان: اوچاقچی. اوچان.
خمپاره : قومپارا.
خمپاره انداز : اوْتوزباشی.
دانشجوی دانشکدة نظامی: قورسانت.
درجة نظامی: اوْموزلوق. اوْرونتاق. قیرات.
درجه دار: باسالی. آشامالی. باساقلی.
دژبان: ساخلوْوچو. ساخلیج. قوْرقانچی.
دسته: اولام. زره : بادانا. بوروگن. توْخوم.
زرهی : توْخوملو.
سان دیدن: ساناماق. اوشه‎مک.
سپهبد : چئری بیگی. امیر نوْیان.
سپهسالار: آرتابای. اوْردو بیگی. بوروندوروق. مونقالیسان.
ستاد ارتش: گئنل قورمای.
ستاد لشکر: اولوق قوْل.
ستوان: آردالی. اللی باشی.
ستوان یک: باش آردالی.
سرباز : باش وئرن. چئری. سالدات. سو. قیزیلباش.
سرباز پیاده: قاراچی.
سرباز گماشته: آردیل.
سرباز ساده : اولان. قارا چیریک. سیراوی عسکر.
سرباز سوار پیشقراول: ائراوول.
سرباز نیروی زمینی: قاراچی.
سربازخانه: ساخلوْو.
سربازصفر : سیراوی عسکر. قارا چیریک.
سرتیپ : مین باشی. مین بای.
سرجوخه : اوْن باشی. مانقاباشی. اوْنبای.
سردار : یانال. پاشا.
سردسته : بؤلوک باشی. قوْل باشی. چئری باشی. اوْت آغاسی.
سرفرمانده: آپا ترخان. باش شاد. بورقوچان. باش قوماندان.
سرگُرد: دالبای. قوْل آغاسی. باشقورد.
سرگروهبان: وکیل باشی. باش چاووش.
سرلشکر: امیرتومان.
سروان : یوز باشی. یوزبیگی.
سرهنگ : آلبای. یاربای. مین باشی. بیگ باشی. قوْشون باشی. نویان.
سلام نظامی: چاس. ساپارتا. سالیت.
سلحشور: سالجیق. سالار. سالامیش. یارقاج. زوْرباچی.
سواره نظام: قارا خیل. آتلی خیل.
ضامن اسلحه – قاریل. قوْروز. قییلاق.
ضدهوایی : اوچاق ساوار.
طبل جنگی: قوْپورقا.
عقب گرد : قانقور (فرمان نظامی).
عقبة لشکر: آرتقار. آرتقان.
عقبدار لشکر: چانداوول. آردچی. سورقاوول.
فرمانده: قوماندان. آلایلی. آغا. باشچی. شاد. باشقال. بویراج. سالقار. قاماندار.
فرمانده توپخانه: آتاش بیگ.  
فرمانده دژبان: اوربیگی. باشقاریجی.
فرمانده سواره نظام: خیلباش. قاراولی.
قاب اسلحه: ساواق.
قاضی نظامی: توتوق.
قرارگاه: بولجار.
کلاه نظامی: چالاچات. قازانیج.
کمانه کردن گلوله : چوْووماق.
گارد ویژه: بؤرو. هرباتان.
گردان: قوردان.
گروهان: بؤلوک.
گروهبان: چاووش. قورباشی. ارباشی.
گروهبان یکم : باش چاووش. وکیل باشی.
گشت: گزمه.  
گشت شبانه: توتقاق.
گلوله : قیریج. قیریچقا. گولـله. توْپ داشی. چالتاش. قورشون. یوملوق.
لجستیک: سالقیت. سورسات.
لشکر: تومان. توْپلانق. توغ تولوب.
لشکرکشی: آلانلاما. سوله مه. قوْشون کئچلیک. قوْلدورما.
مبادلة آتش: آتیش توتوش.
مقدمة لشکر: قیلاووز.
مهمات: اوْخ داری.
مهماتچی: اوْدچو.  قارایاراق.
میسره: جیوانقار. سوْل قول.
میمنه: بیرانقار. ساغ قول.
مین: یاتلاما.
ناو جنگی: چالقان.
ناو جنگی بزرگ: گؤیه.
نگهبان: یاساقچی. یاساوول. کئشیک.
نیروهای مسلح : قوْرالتای.
نیروی زمینی: قارا گوج. قارا قوْشون. قورو قوْشون.
نیروی دریایی: دالای قوْشون. دنیز قوْشون.
نیروی کمکی: چولقار.
نیروی هوایی: اوچاق قوْشون.
همرزم: خیلتاش.
هنگ : مونقای.  
هنگ کوهستانی : داغ آلایی. داغ بیرلیگی.
هواپیما : اوچاق. دمیرقوش.
هواپیمای شکاری: قیریجی.

تورکجه میزین یازماسی, [30.08.19 18:50]
نیظامی سؤزلر تۆرکجه ده
فارسجا    تۆرکجه

تش تهیه: آشیرما آتش (آتش بازدارنده).  
آتش هجومی: آخین اوْد.
آتشباری: یایلیم آتیش.
آجودان: سوبای. آغا یاماغی  
آدمیرال: دنیزبیگی (دریاسالار).
آرایش نظامی : دوْناما. یاسانیش.
آزاد: اؤلوشگه. آچیل (فرمان نظامی).
آمادگاه: قورانقا.
آمادگی نظامی: سفربرلیک.
آماده باش: دوْناتیش. دوْلونلوق.
ادارة سر فرماندهی ارتش: آغا قاپوسی.
ارتش: آرتیش. اوْردو. قوْشون.
ارتش سرخ : قیزیل اوْردو.
ارتش مردمی: قارا چئری. قارا چوْر. قارا قوْشون.
ارتشبد: اوْردو بیگی. آرتیشبای. سوبای. باش قوماندان.
ارتشتار: اوْردوچو. آرتیشچی.
ارتشی: اوْردوچو. سوْخوشلوق. سولوک.
اردوگاه: قیتیل. قوران.
از جلو نظام: قاباقدان دوزلن (فرمان نظامی).
از نو: باشدان (فرمان نظامی).
استوار: سوبای. سیراباشی.
اسکادران: باغاتور.
اسلحه: قوْر.
اسلحه خانه: قوْرخانا. توفکلیک.
اسلحه دار: قوْرچو.
اسلحه ساز: یاراقچی.
اسلحه سازی: قورال یاساش.
اشغال نظامي: باسقين.
اطلاعات ارتش : قارا قولاق.
افسر: قوْل باشی.سوبای.
افسر ارشد: اوست سوبای.
افسر جزء: آلت سوبای.
افسر مسئول اسلحه خانه: قوْربیگی. قوْرچوباشی. : آلایلی سوبای.
انبار اسلحه: قوْردا.
بمب: چاتلاما.
به پیش: آلقا قاراب. ایره لی(فرمان نظامی).
به جای خود: بودالیدا(فرمان نظامی).
پادگان : قیشلا. ساخلوْو.
پوکه فشنگ : قاپجیق.
پیاده نظام: قارا چئری. قارا چوْر. قاراچی. یایا چئریسی.
پیشقراول: بانقلای. یانداوول.
پیکان : آتباق. آخیل. اوْخ باشی.
تدارکاتچی: آیداچی.
تدارکات لشکر: داغار.
تعمیر و نگهداری اسلحه : سایقال.
تفنگ : توفک.
تفنگ ته پر : آلتی آچیلان.
تفنگچی: توفکچی. مرگن.
تفنگدار: توفکچی. توفکلی.
تفنگ دو لول: قوْش آتار.
تفنگ ساچمه‎ای: قیرما توفک.
تفنگ ساز: توفکچی.
تفنگ سرپر: آغیزدان دوْلما. چاخماقی. قارا قاوال.
تفنگ سه تیر : اوچ آتیلان. اوچ آچیلان.
تفنگ کارابینه: آلای پوْزان.
تکاور – سوْخوشچو. سالقیر.
توپ: توْپ.
تیپ: مینلیک. توْغای.
تیر: اوْخ.
تیربار: اوْخ ساچار..
تیر مرگبار: قییبیر.
تیمسار: یانال. پاشا.
جبهه: قاغیشقا.
جنگ : ساواش. دؤیوش.
جنگ آزموده: اسکی توفک.
جنگ افزار: قورال یاراق. یاو یاراق. یاراق.
جنگ خونین: آغار چاقا. قانلی ساواش.
جنگ دریایی: قاییق قاوقا. دنیز ساواش.
جنگ زمینی: قورو ساواشی.
جنگ سرد : سوْیوق ساواش.
جنگ سرنیزه : سونگولشمه.
جنگ سواره نظام: پییگه.
جنگ شدید : قانتار.
جنگ فرسایشی: آشیندیرما.
جنگ هسته ای: یادرا ساواش.
جنگنده : اورونقوت. دؤگوشچو. دؤگه جی. تومروس. ساواشچی.
جوخه : مانقا. آربای. جوْوقا.

تورکجه میزین یازماسی, [30.08.19 18:52]
@Oyan_Ulusum_az
xillə خیلله= عاج
xilləli خیلله لی= دارای عاج
ximirçək خیمیرچک= غضروف
xirtdək خیرتدک= گلو، حلقوم، حنجره
xoxan خوخان= لولو، موجود وحشتناک برای ترساندن بچه ها، مترسک
xoxu خوخو= لولو، موجو وحشتناک
xonça خونچا= خنچه
xor خور= یک لحظه
xorda خوردا= وتر، مهره کمر
xor-xor خور خور= خرناس
xorlamaq خورلاماق= ترسیدن، رمیدن، خرناس کشیدن
xorna خورنا= صدای خرناس
xortخورت= بیهوش افتاده ، غش کرده
xortdan خورتدان= لولو،خورخوره
xortlamaq خورتلاماق =از گور برخواستن، دوباره زنده شدن
xorultu خورولتو= صدای خرناس، خر خر
xorum خوروم= بسته علف چیده شده،  بسته یونجه
xosunlaşmaq  خوسونلاشماق= پچ پچ کردن
xotuq خوتوق= کره خر، بچه الاغ
xov خوو= مو، پرز
xovlu خوولو= مودار، پرزدار
xovsuz خووسوز= بی مو، بدون پرز
xoy خوی= نام یکی از شهرهای آزربایجان به معنی هوای آرام و ساکت بدون باد، شبهه، شک،  ، اظطراب
xozalخوزال = سبوس، پوسته گندم
xozan خوزان= مزرعه درو شده
xötək خوتک= بچه گاومیش
xudük خودوک =فشار، شبهه، حسادت، غصه
xudüklü خودوکلو= غم خوار ، تحت فشار
xurcun خورجون =  خورجین
xuz خوز = کوهان، گوژ، گردو
xuzluخوزلو = کوهان دار، گوز دار

تورکجه میزین یازماسی, [30.08.19 18:53]
اوخویالیم،اؤیرنه‌لیم
حاضیرلایان:سوسن نواده رضی
تۆرکجه           فارسجا،عربجه
باشقالاشیم::::استحاله

بنزَشیم::؛:آسیمیلاسیون

بللک::::حافظه (یادداشت)

اۇتقو::::پیروزی،غلبه(ظفر)

منجیل:::خودبین

مۇتلو::::خوشبخت،کامروا

موْتسوز:::ناکام

اۆیه:::عضو

دۇروم::::وضعیت

قوْشول::::شرط(شرایط:قوشوللار)

یانیلقی::::سهو

بلگه::::سند

بلگه‌سل:::::مستند

بلگه‌سللشدیرمک::::مستند کردن

د‌نلی(ندنلی)::::قدر (چه‌قدر)

ایلَریجی::::مترقی

چئوره::::محیط

سۆره::::مدت

قوْنو:::::مطلب

یازقا:::::مقاله

باسین:::::مطبوعات

اونلو،آدلیم:::؛:مشهور

سوْرو::::سؤال

سوْرون::؛مسئله

تؤر‌ن::::مراسیم

آنلام::::معنا

قایناق::::منبع

گۆو‌نمک:::اعتماد کردن

قیوانماق ::::افتخار کردن

ایشلتمک ::::به کار بردن

قوللانماق::::::به خدمت درآوردن

یارارلانماق؛::::استفاده کردن

یانداش ::::طرفدار

یانسیز::::بی‌طرف

یؤندَش::::همسو (یؤند‌شلیک:همسویی)

یؤنسوز::::بدون جهت و سو

❤️
----ویرایش شده----
اوخویالیم،اویره نه‌لیم
حاضیرلایان:سوسن نواده رضی
تۆرکجه           فارسجا،عربجه
باشقالاشیم::::استحاله

بنزَشیم::؛:آسیمیلاسیون

بللک::::حافظه (یادداشت)

اۇتقو::::پیروزی،غلبه(ظفر)

منجیل:::خودبین

مۇتلو::::خوشبخت،کامروا

موْتسوز:::ناکام

اۆیه:::عضو

دۇروم::::وضعیت

قوْشول::::شرط(شرایط:قوشوللار)

یانیلقی::::سهو

بلگه::::سند

بلگه‌سل:::::مستند

بلگه‌سللشدیرمک::::مستند کردن

د‌نلی(ندنلی)::::قدر (چه‌قدر)

ایلَریجی::::مترقی

چئوره::::محیط

سۆره::::مدت

قوْنو:::::مطلب

یازقا:::::مقاله

باسین:::::مطبوعات

اونلو،آدلیم:::؛:مشهور

سوْرو::::سؤال

سوْرون::؛مسئله

تؤر‌ن::::مراسیم

آنلام::::معنا

قایناق::::منبع

گۆو‌نمک:::اعتماد کردن

قیوانماق ::::افتخار کردن

ایشلتمک ::::به کار بردن

قوللانماق::::::به خدمت درآوردن

یارارلانماق؛::::استفاده کردن

یانداش ::::طرفدار

یانسیز::::بی‌طرف

یؤندَش::::همسو (یؤند‌شلیک:همسویی)

یؤنسوز::::بدون جهت و سو

❤️

تورکجه میزین یازماسی, [01.09.19 07:53]
آد ،صمد
سوْی آد ،بئهرنگی
ایش،اؤیرتمن
دوْغوم،
۱۳۱۸/ ۴/۲
اؤلوم ،۱۳۴۷/۶/۹
آنجاق صمد اؤلمه دی آرازدا آخیب دنیزه قوْوۇشدو
تۆرک میللتی سنی اۇنومایاجاق
ائی اؤیرتمنلرین اؤیرتمنی

منیم دردیم دۆشگون ایله یاشلی بالیقلارلا یاشاماق دئییل ،
منیم دردیم دنیزی اصلن
دۆشونمه ین  بالیقلارلا یاشاماقدیر
صمد بئهرنگی
آنا دیلیمیزده یازاق
آنا دیلیمیزی دوْغرو دۆزگون یازاق
لاتین کیمی یازاق
اؤزگه دیلده قلم چالمایاق
ایلکین اؤرنڲیمیز
( اصلی نۆسخه میز  )اؤز آنا دیلیمیزده اوْلسون ،سوْنرا ایسته ین باشقا دیللره چئویره بیلر
گؤروروک مۆقددس قۇرآنین ایلکین اؤرنڲی عربجه دیر ،
وه سوْنرا مینلر دیله لهجه یه ترجۆمه اوْلونور،
بئله لیکله آنا دیلی اۇنودولماز
دردینی اؤنجه اؤز دیلینده یازماسان دیلین دۆنیادا تانینماز
وه اؤلر

تورکجه میزین یازماسی, [02.09.19 22:00]
✅ دن وه دان تورکجه ده

تۆرک  دیلینده  9 سسلی حرف واردیر

A  - I- O,U  Ə -E- İ  - Ö - Ü سسلیلر

قالین سسلی:

A - I -O- U
اینجه سسلی :

E - Ə - İ - Ö - Ü

Atadan   قالین
ışıqdan
oyundan
Urmudan

اینجه
Əriklərdən
Evdən
işdən
Özündən
Ürəkdən