یک زائر چینی که …

“یک زائر چینی که در زمستان سال ۶۴۴ میلادی راهش به کابل می‌افتد این شهر را چنین توصیف می‌کند: هوا بسیار سرد است. مردان اینجا ذاتاً نیرومند و تُندخو هستند. شاه که تُرک است دوستدار آموختن است و به هنر ارج می‌نهد. ایمان این مردم به آیین بودا راسخ است». این جملات آغازین داریوش کریمی در برنامه پرکار بی بی سی مرا به یاد حرف‌های بیرونی و دیگر مدارک تاریخی موجود در موزیم بریتانیا انداخت. ابو ریحان البیرونی نیز ارتبیلان یا کابل شاهان را “تُرکی شاهان می‌خواند” که به گفته او اولین آنها بارا تگین و آخرین آنها ایلتبارتگین بوده است و تا آمدن اعراب و اسلام بر کابل و نواحی اطراف آن حکمرانی کرده اند. در موزیم بریتانیا نیز سکه‌های آن زمان از کابل و پشاور از دوره سلطنت “تگین‌ها” وجود دارد که سه سکه از اوایل سلطنت تگین‌ها یا کوشانی‌ها از سال‌های ۱۲۰-۲۰۰ میلادی است و همچنین سکه‌ای که از سال ۷۰۰ میلادی است، انگار از آخرین دوره سلطنت ترکی شاهان یا تگین‌ها و شاید زمانی که همین زائر چینی به کابل سفر کرده بوده. این در واقع تاریخ نگارانی را که دوره سلطنت تگین‌هاو یا ترک‌ها در افغانستان را به ویژه در کابل و مناطق جنوب را از زمان غزنوی ها آغاز می‌کنند به چالش می‌کشد. https://www.youtube.com/watch…

کاپی از صفحه حلیم یارقین

چند کلمه به ارتباط و تکمیل نوشته فوق:
زایر چینایی مندرج نوشته فوق هیوان تسانگ نام دارد. در سال ۶۳۰ میلادی چین را به مقصد هند ترک می کند و به سال ۶۴۴ میلادی به وطن خود بر می گردد. رفت و برگشت زایر مذکور، مسلماً از طریق خاک و قلمرو تورکان صورت می گیرد. بر اساس گزارش هیوانگ تسانگ کلیه مناطق و سرزمین های واقع میان دریای آمو و سند تحت نفوذ و حاکمیت تورکان غربی قرار داشت. از این روایت بر می آید که حکومت تورکان فقط محدود به کابل نبود. شاهان کاپیسا و زابل نیز مطابق گزارش زایر مذکور که مبتنی بر چشم دید خودش میباشد، نیز تورک بودند.
به قول ابو عبدالله محمد بن ازهر در صفحه ۱۵۸ « ایران شهر…» مارکوارت درج میباشد، پادشاه تورک ها از نواحی مرزی سیستان و سه امیر نشین دیگر عنوان زنبیل داشتند که به وسیله یعقوب لیث به قتل می رسد. حکومت تورکی شاهی هم در کابل بر خلاف نوشته فوق با آمدن اعراب و اسلام پایان نمی یابد تا ۲۵۰ سال دیگر دوام می کند. اگر تکبر، تنگ نظری و تعصب و تنفر و غرض و مرض وجود نمی داشت و نوشته های در مورد تاریخ این خاک و خطه مطابق واقعیت ها و ادعای و لاف مبنی بر راستگویی و تمکین به حقیقت صورت می گرفت تاریخ واقعی تورکان سرزمین که حالا افغانستان یاد می کنند، به طور اعم و تاریخ دو نیم قرنه ایشان به طور اخص در تاریکی و ابهام باقی نمی ماند. حقیقت به راستی تلخ است و توضیح و تحمل اش تلخ تر!
نا گفته نباید گذاشت که بنابر روایت البیرونی تورکان که اصل شان از تبت بودند در کابل به مدت شصت نسل حکومت کرده اند. این روایت در بسیاری از آثار و تالیفات مسترقین به طور مثال، تاریخ هشت جلدی هند تالیف الیوت انعکاس یافته است. ( به صفحات۹-۱۰جلد مراجعه شود).

کامنت از غلام سخی سخا

Short URL: https://www.turklar.com/?p=18680