✅ جام طلایی حسنلو: اثری شگفتانگیز از تۆرکان ماننایی
✅ جام طلایی حسنلو
اثری شگفتانگیز از تۆرکان ماننایی
⏪ جام طلایی حسنلو یکی از آثار باستانی برجسته آزربایجان است که در جریان کاوشهای رابرت_اچ_دایسون در تپه حسنلوی سۇلدۇز(نقده) در سال ۱۳۳۶ کشف شد.
این اثر مربوط به تۆرکان ماننایی، قدمتی ۳۲۰۰ ساله دارد و نقش به سزایی در شکلگیری هنر دوره بعدی یعنی دورهی تۆرکان ماد داشته است.
تاریخ کشف: ۱۳۳۶
تاریخ ساخت: ۳۲۰۰ سال پیش
دوره: تۆرکان ماننا
نام: جام طلای حسنلو
محل نگهداری: موزه ایران باستان
تاریخ رونمایی: ۱۳۷۷
محل اکتشاف:
تپه حسنلوی سۇلدۇز( نقده)
◀️ این اثر 21 سانتیمتر بلندی،
25 سانتیمتر قطر و 950 گرم وزن داشته و بر روی جام
نقش خدایگان سه گانه:
خدای زمین،
خدای آب
و
خدای خورشید
حک شده و نقش پهلوانی که با هیولا میجنگد،
الههای ایستاده روی دو قوچ،
نقش بدن انسان بر پشت یک پرنده و مطابقت صحنهها با یک حماسه حوری از نقشهای موجود بر روی این جام است.
🔴 این جام که در زیر اسکلت مردی یافته شده، ضربه خورده و کج است و کارشناسان بر این باورند که این مرد با در دست داشتن جام در حال فرار از دست سپاه مهاجمان بوده و چون در حال فرار جانش را از دست داده جام در زیر فشار بدنش ضربه خورده و کج شده است.
🔴 در حال حاضر این جام در موزه ایران باستان نگهداری می شود.
◀️ داستان شگفت جام:
🔴 وقتی شهر مورد حمله قرار میگیرد اهالی غافلگیر میشوند. سه نفر از آنها به اتاقی میروند كه جام طلای مورد بحث در آن قرار داشته است و آنرا كه میراث قوم آنها بوده است را برمیدارند تا از دست مهاجمان رهایی دهند. در همین لحظه شهر در آتش گرفتار میشود و سقف چوبی اتاق جام آتش گرفته و بر سر این سه نفر فرو میریزد و آن سه را به همان حالتی كه بودند مدفون میكند.
🔴 تا اینكه در روز 29 مرداد ماه سال1337 كارگران حفاری در طی كاوش سه سرباز تۆرکان ماننایی را با لباس رزم ،كلاه خود مسی ومسلح از زیر خاكستر و خاك بیرون میكشند و پس از حدود 2833 سال جام طلا را از دست مرد سوخته شده جدا میكنند.
🔴 جام به ارتفاع 25 سانتیمتر و قطر دهانه 6 سانتیمتر و به وزن 950 گرم از طلای خالص است و توسط قلمزنی روی آن نقشهایی شكل گرفته است كه باورهای مذهبی و آیینی تۆرکان ماننایی را روایت میكند.
🔴 ( تۆرکان ماننایی از اقوام اولیه ساکن در آزربایجان قبل از مهاجرت آریاییان به ایران بودند).
◀️ تپهٔ حسنلو که در ۷ کیلومتری شهر سۇلدۇز(نقده) قرار دارد، یکی از تپههای باستانی آزربایجان غربی است که قدمت آن به بیش از ۷ هزار سال قبل از میلاد میرسد.
🔴 معروفترین اثر باستانی یافت شده در این محل قیزیل جام(جام طلای حسنلو) است که به عصر آهن تعلق دارد و در موزه ایران باستان نگهداری میشود.
🔴 تپه باستانی حسنلو در ۱۲ کیلومتری جنوب غربی دریاچه ارومیه و ۹ کیلومتری شمال شرقی شهرستان سۇلدۇز(نقده) بین دهکدههای امینلو و حسنلو قرار دارد. این تپه به خاطر نام دهکده مجاورش حسنلو نامیده میشود.
✅ جام طلایی ۳ هزار ساله خیاو
⏪ جام طلایی ۳ هزار سالهی خیاو متعلق به تۆرکان ماننایی و همسنگ با جام حسنلو و جام مارلیک
◀️ جام خیاو (مشکین شهر)در کنار جامهای مارلیک و حسنلو افتخار بزرگی برای استان اردبیل و منطقه مشکینشهر است و نشان از تمدن بسیار کهن این منطقه از آزربایجان دارد.
🔴 نفیسترین جام آزربایجان كه از آن به عنوان جامی هم ارزش با جام مارلیك و جام حسنلو یاد می شود.
🔴 این جام در روستای احمدبیگلو شهرستان خیاو(مشکینشهر)كشف شده و متعلق به هزاره اول قبل از میلاد و عصر آهن و دورهی تۆرکان ماننایی است كه با قدمت سه هزار ساله از آثار باستانی شاخص این منطقه محسوب می شود.
🔴 مانناییان دولتی تۆرکی بودند که از حدود ۱۰۰۰ تا ۷۰۰ سال پیش از میلاد در منطقه آزربایجان حکومت میکردند.
🔴 این تمدن میراثدار تمدنهای تۆرکان «توروککی»، «لولوبی» و «قوتی» است و شهرستان خلخال نیز بخشی از آن بوده است.»
🔴 جام طلایی ۳هزار سالهی خیاو(مشکین شهر) در خردادماه سال ۹۳، به همراه ۳۰۰ قلم اشیاء تاریخی در روستای «احمدبیگلو» خیاو
(مشکین شهر) توسط ماموران سپاه پاسداران از قاچاقچیان اشیاء عتیقه کشف و ضبط شد.
